چین کشوری گسترده است که دارای ملیتها و زبانهای متنوع است و با 56 گروه قومی، که دارای بیش از 100 زبان و گویشهای بیشماری است. در این مطلب همراه ما باشید تا گویشهای زبان چینی را با هم بررسی کنیم.
گویشهای زبان چینی و لهجههای ماندارین
ماندارین
در تاریخ 31 اکتبر2000، قانون زبان جهانی و قوانین جمهوری خلق چین به اجرا درآمد که ماندارین را به عنوان زبان ملی چین معرفی کرد.
در حالی که ماندارین با لهجههای مشخص ومتفاوتی در سراسر چین صحبت میشود، ماندارین استاندارد بیشتر تحت تأثیر لهجه شمالی پکن است.
زبان رسمی دیگر در چین به نام Putonghua) 普通话) وجود دارد که به معنای واقعی کلمه به عنوان “گفتار مشترک” ترجمه میشود، که در انگلیسی به عنوان ماندارین چینی یا چینی استاندارد معروف است.
این زبان پرکاربردترین زبان در چین و جهان است و یکی از 6 زبان رسمی سازمان ملل است. چینی ماندارین متعلق به خانواده زبان سینو-تبت است و زبان مشترک اکثر مردم چین است.
مردم چینی که به زبانهای دیگر صحبت میکنند، اغلب از زبان ماندارین به عنوان زبان دوم خود نیز یاد میکنند و یا از آن استفاده میکنند.
اگر قصد یادگیری چینی را دارید، یادگیری چینی ماندارین بسیار مفید است.
تاریخچه زبان ماندارین
به دلیل منطقه بزرگ جغرافیایی، چین چندین زبان و لهجه را در خود جای داده است.
در طول سالهای 1368- 1644، تحت سلسله مینگ، ماندارین به عنوان زبان بوروکراتها یا طبقه حاکم ظاهر شد.
در زمان فرمانروایان مینگ، پایتخت چین از نانجینگ به پکن منتقل شد.
پکن پایتخت چین در سلسله پیدرپی چینگ از سال 1644 تا 1912 باقی مانده است.
از آنجا که، زبان ماندارین بر اساس گویش پکن است، به زبان رسمی دربار و حاکمان چینگ تبدیل شد.
تفاوت بین زبان ماندارین و لهجهها چیست؟
ماندارین دارای سیستم مکتوب است اما گویشها به صورت نوشتاری نوشته نمیشوند.
در نوشتن ماندارین از نمایشگرهای تصویری استفاده میشود.
به زبان چینی، هزاران نماد تصویری را میتوان در قالب حروف ترکیب کرد تا یک کلمه با مفهوم شکل گیرد و این کاملاً مستقل از صداهایی است که ممکن است گویندگان این زبان برای توصیف آنها استفاده کنند.
در حقیقت، یک قطعه مجزا که به زبان چینی نوشته شده است، میتواند در بیش از 50 گویش در کشور چین صحبت شود.
گویشها
در حالی که اشکال مکتوب ماندارین یک استاندارد سفت و سخت را در سراسر کشور حفظ میکند، گویشهای چین در الگوهای تلفظی آنها بسیار متفاوت است.
از میان انواع دیگر گویشهای زبان چینی که توسط بسیاری از اقوام چین صحبت میشود، بیشترین کاربرد و معروفترین آنها کانتونی، هاکا، شانگائینزی و سیچوانز است.
کانتونی در استان گوانگدونگ، هنگکنگ (همراه با انگلیسی) و ماکائو (همراه با پرتغالی) و همچنین جوامع متعدد کانتونی زبان خارج از کشور متداول و تأثیرپذیر است.
در بسیاری از شهرهای چین، مهاجران کانتونی زیادی وجود دارند.
هاکا در استان فوجیان، جزیره تایوان و برخی از کشورهای جنوب شرقی آسیا مانند سنگاپور، مالزی و اندونزی به طور گسترده صحبت میشود.
اعتقاد بر این است که مردمی که گویش هاکا دارند یک گروه فرعی ازچینیهای شمال چین هستند.
هاکا در تایوان
در تایوان توجه ویژه ای به Hakka میشود که وزارت آموزش و پرورش آن را به عنوان یکی از زبانهای رسمی تایوان معرفی میکند.
Shanghaihua یا Shanghainese گویشی است که در شانگهای و مناطق اطراف آن صحبت میشود.
مانند بسیاری از گویشهای دیگر، تلفظ بینظیر آن تقریباً غیرقابل فهم برای گویندگان ماندارین استاندارد است.
تقاضای فزاینده برای یادگیری Shanghainese به این دلیل است که این شهر به قطب تجاری جنوب آسیا تبدیل شده است.
سیچوانسی
Sichuanese گویشی است که در استان سیچوان استفاده میشود و در تلفظ، با ماندارین استاندارد متفاوت است و تا حد زیادی برای افرادی که فقط به ماندارین استاندارد تسلط دارند غیرقابل درک است.
بیشتر بخوانید: تاریخچه زبان چینی
گویشهای دیگر در چین
گویش گان
حدود 22 میلیون نفر با این گویش صحبت میکنند و بیشتر در استان جیانگشی رایج است. همراه با شیانگ، یو و مین، بخشهای بزرگتر از چین پر از انواع مختلف لهجهها است که در مناطق جغرافیایی خاص و توسط گروههای اخلاقی خاص مورد استفاده قرار میگیرد.
چینی یک زبان باستانی است و دارای چنین طیف گستردهای از گویشهای زبان چینی است و الگوی مداوم رشد و توسعه را حفظ میکند.
گویشهای بیشمار چین، در حالی که شاید باعث سردردهای جزئی برای مسافر یک زبانه شود، یک فرهنگ غنی و پر جنب و جوش را به وجود میآورد.
اکثریت قریب به اتفاق مردم، اگر از آنها سؤال شود که در چین به چه زبانی صحبت میشود، میگویند: زبان چینی، یک مغز متفکر است!
برخی ممکن است به اندازهای بدانند که تفاوت بین ماندارین چینی و کانتونی وجود دارد اما در واقعیت تشخیص آن بسیار پیچدهتر است.
چینی ماندارین تنها زبان مادری در دنیا است که تقریباً یک میلیارد نفر به آن زبان صحبت میکنند و این یعنی چند صد میلیون نفر بیشتر از رایجترین زبانهای دنیا (اسپانیایی و انگلیسی).
در حقیقت، خود ماندارین فقط یکی از گویشهای زبان چینی است و از گروه زبان اصلی “چینی”، که خود از خانواده زبانهای سینو-تبت آمده است.
زبان چینی ماندارین به عنوان “زبان مشترک” شناخته میشود و فقط از دهه 1930 میلادی زبان رسمی چین بوده است.
کشور چین آن را به عنوان گویش استاندارد تعیین کرد و شروع به تلاش برای تحقق این امر در سراسر کشور کرد.
نکته همه اینها در این است که ماندارین یکی از گویشهای مختلف است و درک تنوع لهجهها در چین بسیار مهم است.
زبان شناسان، چینیها را در جایی بین هفت تا ده گروه اصلی زبان تقسیم کردهاند.
بزرگترین آنها ماندارین (همچنین به نامهای شمالی نیز شناخته میشود)، وو، مین و یو و هر گروه نیز تعدادی لهجه فرعی دارند.
به عنوان مثال، وو شامل لهجههای شانگهای، سوژو وهانگزو است که تا حدی متقابل قابل فهم هستند، اما تعدادی از لهجههای دیگر را نیز شامل میشود که با این سه مورد واقعاً قابل مقایسه و درک نیستند.
همچنین درک این نکته مهم است که مفهوم “گویش” گاهی با آنچه که یک گوینده انگلیسی انتظار دارد، کمی متفاوت است.
در زبان چینی برجستهترین نمونه احتمالاً کانتونی و ماندارین است که هر دو چینی محسوب میشوند اما برای هم کاملاً غیرقابل درک هستند.
نکته قابل توجه، که من متوجه آن شدهام این است که به نظر میرسد صدای “b” در ماندارین با “v” جایگزین میشود که در ماندارین مورد استفاده قرار نمیگیرد و بسیاری از صداهای “sh” فقط با یک “s” جایگزین میشوند.
بسیاری از کلمات Shanghainese به نظر میرسد مانند کلمات ماندارین است اما هر فردی که از گویش ماندارین استفاده میکند بدون هیچ گونه اطلاعی از شانگائین یا گویش وو دیگ، اعلام میکند که آنها هیچ تصوری از آنچه در شانگائین میگویند ندارند.
به عنوان مثال ((Nǐ hǎo، به معنی سلام تقریباً مانند “nong ha (o)” گفته میشود .
Hǎoyìsi،Bù به معنی ببخشید صدایی مثل “ve hei yisi” به نظر میرسد.
علاوه بر این، Shànghǎi huà با صدایی همانند “sang hei wu” تلفظ میشود.
اگر آنها را با صدای بلند بگویید، یا حتی فقط در اپلیکیشنهای تلفن همراه مقایسه کنید، میتوانید شباهت خاصی را مشاهده کنید.
از زبان چینی “استاندارد” میتوان به عنوان ساختاری که به مردم چین تحمیل شده یاد کرد، که “گویشهای” مربوط به آن بیشمار است، که دارای صدها زبان محلی که اغلب به هیچ وجه قابل درک نیستند.
بنابراین، در حالی که مدارس و امور دولتی به زبان ماندارین اداره میشوند، یاد گرفتن زبانی که یک محلی با آن صحبت میکند به هیچ وجه ضروری نیست.
همچنین درکشور چین غیرممکن نیست که درموقعیتهایی قرار بگیریم که گروهی از افراد با لهجههای مختلف با یکدیگر گفتگو میکنند.
نکته جالب این است که هرکدام میتوانند دیگری را درک کنند، اما قادر به صحبت کردن با دیگر گویشهای زبان چینی نیستند.
به عنوان مثال، یک مغازهدار که فقط به زبان کانتونی صحبت میکند مشکلی برای تجارت با مشتری که فقط به زبان ماندارین صحبت میکند، نخواهد داشت و به زبان کانتونی یا حرکات پاسخ خواهد داد و بالعکس.
نکتهی جالب دیگری که در جنوب چین وجود دارد این است که در استان گوانگدونگ در جنوب چین، اعلامیههای کانتونی قبل از ماندارین خوانده میشود و هنگامی که دولت در پکن خواستار اجرای برنامههای تلویزیونی تنها به زبان ماندارین شد، اعتراضات گسترده ای صورت گرفت.
هنگ کنگ و ماکائو که در مجاورت گوانگدونگ قرار دارند نیز به زبان کانتونی صحبت میکنند و برخی از معدود مکانهای چین هستند که طبق قانون در مورد ماندارین عمل نمیکنند.
با مسافرت در هنگ کنگ، این را فهمیدیم که میتوانیم راحتتر از ماندارین با هونگ کونگسه با کسی در شانگهای هست ارتباط برقرار کنیم تا اینکه متوجه شدیم که این زبان دوم برای هر دو ماست.
که این دو زبان دارای واژگان مشترک و مجموعه ساختارهای گرامر مشابه هستند.
بسیاری از لهجههای چینی به اندازهای متفاوت هستند که میتوان آنها را به عنوان زبانهای جداگانه طبقه بندی کرد.
با این حال، در حال حاضر آنها تقریباً به صورت جهانی به عنوان گویش توصیف شدهاند، و از آنجا که بیشتر آنها به صورت محلی مورد استفاده قرار گرفته و صحبت میشوند و تدریس نمیشوند، هیچ راه واقعی برای آموزش آن وجود ندارد، بلکه فقط بصورت طبیعی، یا از طریق زندگی کردن با کسانی که به این زبان صحبت میکنند میتوان آن را فرا گرفت.
سرانجام، یک نکته عملی وجود دارد که دانستن تفاوت بین لهجهها، شما را برای سفر بعدی شما به چین نیز آماده خواهد کرد.
اگر خودتان را در یکی از استانهای چین دیدید که هیچ چیزی را درک نمیکند، حتی اگرشما در زبان ماندارین دارای تحصیلات باشید،جای نگرانی وجود ندارد.
برای علاقهمندان به زبان چینی، تنوع و زیبایی لهجهها باید انگیزهای باشد تا نه تنها در ماندارین بلکه در گویشهای محلی و زندگی منطقهای نیز مهارت پیدا کنند.
قرار گرفتن در معرض گویشهای مختلف برای کشف بسیاری از تفاوتهای ظریف فرهنگی و زندگی محلی ضروری است.
معرفی تعداد دیگری از لهجه یا گویشهای زبان چینی
سناریوی امروز این است که تعدادی لهجه چینی که در چین وجود دارد را معرفی کنیم:
Putonghua (ماندارین): ماندارین یا Putonghua (“زبان مشترک”) به عنوان یک گویش است که عمدتاً از گویش پکن مستقل است.گان: گویش گان را میتوانید در مناطق غربی چین پیدا کنید.
(Hakka): این زبان مردم Hakka در تایوان، گوانگدونگ، Jiangxi، Guizhou است.
مین: گویش مین، زبان مردم فوجیان است.
وو: گویش وو Shanghainese در اطراف دلتا یانگ تسه و شانگهای صحبت میشود.
شیانگ: این گویش در استان هونان صحبت میشود.
یو (کانتونی): در گوانگدونگ، گوانگکسی، هنگ کنگ و ماکائو صحبت میشود.
این گویشها بیشتر توسط مردم هان چین استفاده میشود که در حدود 92 درصد از جمعیت این کشور را دارا است.
بسته به منطقهای که مایل به سفر آن هستید، میتوانید گویش آنها را یاد بگیرید.
همانطور که در بخش قبلی ذکر شد، در سال 1912 جمهوری چین یا سرزمین اصلی چین سلسله چینگ را به دست گرفت و زبان ماندارین از زبان ملی guó yǔ (国语) به زبان مشترک تغییر نام داد.
آیا ماندارین ساده است؟
به طور کلی تصور میشود ماندارین نسبت به بسیاری از گویشهای زبان چینی لحن کمتری دارد. اگر به زبانهای چینی جنوبی نگاه کنید، آنها تعداد بیشتری آوا دارند و هجا آنها پیچیده است.
اما، ماندارین تعداد کمتری آوا دارد و هجاهای نسبتاً سادهای دارند.
کسانی که گویش سیچوان و هاربین داشتند حتی قبل از ظهور زبان استاندارد چینی قادر به ارتباط آسان با افرادی که با گویش ماندارین صحبت میکردند بودند.
اما، گویندگان گویش ماندارین نتوانستند با گویشهای هاکای چینی، شانگائین یا کانتونی ارتباط برقرار کنند.
آیا شما به زبان چینی تسلط دارید؟
لطفا نظرات خود را در رابطه با زبان و لهجههای چینی با ما در میان بگذارید.
منبع:
chinahighlights
موسسه بینالمللی بنیاد چین تمامی خدمات مربوط به کشور چین، در ایران را انجام میدهد. برخی از این خدمات شامل: آموزش زبان چینی، ثبت برند در چین، ثبت شرکت در چین، واردات از چین، صادرات به چین، تبدیل ارز چینی، تحصیل در چین و … است.
آموزشزبانچینی ۰۲۱۶۶۱۲۳۰۸۶
ثبتشرکتدرچین ۰۲۱۶۶۱۲۷۹۹۸
تحصیلدرچین ۰۲۱۸۸۰۶۰۶۰۱
کد مطلب: 1230-1/980716-1000/م ح/ت/99