علائم نگارشی زبان چینی

وقتی شروع به آموزش زبان چینی و دستور زبان پایه آن می‌کنید، دانستن اصول علائم نگارشی زبان چینی (标点符号) هم مهم است. به همین دلیل می‌خواهیم ۱۲ تا از رایج‌ترین علائم نگارشی چینی و نحوه استفاده از آن‌ها را به شما یاد بدهیم.

علائم نگارشی زبان چینی اجزای ضروری در ساختاردهی و روشن‌سازی نوشتار چینی  و جملات آن هستند و شامل انواع نمادها مانند نقطه (。) کاما (،) و علامت سوال (؟) و سایر موارد می‌شوند. برخلاف انگلیسی، متون چینی از این علائم نگارشی در چارچوب دستوری منحصر به فردی استفاده می‌کنند که خوانایی و درک مطلب را افزایش می‌دهد. آشنایی با این نمادها برای تسلط بر ظرافت‌های ارتباط نوشتاری چینی ضروری است.

بسیاری از علائم نگارشی زبان چینی شباهت زیادی به علائم نگارشی در غرب و زبان انگلیسی دارند حتی اگر بعضی از آن‌ها متفاوت به نظر برسند. بنابراین یادگیری نحوه استفاده از آن‌ها واقعا ساده است.

تاریخچه علائم نگارشی زبان چینی

تاریخ نویسان معتقدند که کاراکترهای چینی بیش از ۴۰۰۰ سال پیش منشا گرفته‌اند، زمانی که آن‌ها روی استخوان‌ها و لاک لاک‌پشت حکاکی می‌شدند تا راهی برای برقراری ارتباط بومیان با اجداد خود باشد. با تکامل سیستم نوشتاری، کاراکترها همچنین روی لوح‌های سنگی بریده می‌شدند و با قلم مو و جوهر روی طومارها نوشته می‌شدند.

چینی کلاسیک، چه روی سنگ و چه روی کاغذ، به طور سنتی در ستون‌ها از بالا به پایین نوشته می‌شد، و ستون‌ها از راست به چپ نوشته می‌شدند – بنابراین از بالا سمت راست شروع می‌شد و پایین سمت چپ تمام می‌شد. هنگامی که به این شکل نوشته می‌شد، در  چینی کلاسیک از علائم نگارشی استفاده نمی شد.

با این حال، گاهی اوقات از برخی علائم نگارشی زبان چینی برای روشن کردن معنای متون استفاده می‌شد. این موارد بعداً برای کمک به درک مطلب اضافه شدند و استفاده از علائم نگارشی زبان چینی ضروری نبودند. این وضعیت تا همین اواخر ادامه داشت و تنها از حدود سال ۱۹۳۰ به بعد بود که علائم نگارشی به عنوان بخشی ضروری از نوشتار چینی شناخته شد.

ضرورت استفاده از علائم نگارشی زبان چینی تا حدودی از طریق تماس با فرهنگ غربی ایجاد شد و علائم نگارشی چینی مدرن شامل چندین علامت نگارشی الهام گرفته شده از زبان‌های اروپایی و همچنین علائم نگارشی اصلی چینی است که صدها یا هزاران سال است مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تفاوت علائم نگارشی زبان چینی و انگلیسی

قبل از اینکه به علائم نگارشی مختلف مورد استفاده در چینی بپردازیم، بیایید به بررسی نحوه استفاده از علائم نگارشی زبان چینی در مقایسه با زبان انگلیسی بگوییم. در نوشتار چینی، هر کاراکتر فضای یکسانی را در صفحه اشغال می‌کند، بنابراین می‌توانید آن را مانند یک نوشته روی یک شبکه مربعی در نظر بگیرید – هر کاراکتر یک مربع از شبکه را اشغال می‌کند. به عنوان بخشی از همان سیستم، هر علامت نگارشی نیز یک مربع از شبکه را اشغال می‌کند، بنابراین به عنوان مثال، یک نقطه کامل یا کاما چینی به اندازه هر کاراکتر دیگر فضا اشغال می‌کند.

امروزه، مانند انگلیسی، چینی مدرن معمولاً از چپ به راست به صورت افقی نوشته می‌شود، بنابراین یک علامت نگارشی یک فضای سمت راست آخرین کاراکتر را اشغال می‌کند. هنگام نوشتن در ستون‌ها، یک علامت نگارشی زیر یا سمت راست کاراکتر قبلی نوشته می‌شود. در زبان انگلیسی فاصله از علائم نگارشی به شمار می روند اما در زبان چینی اینطور نیست، چینی ها از فضاها به این شکل برای علائم نگارشی استفاده نمی‌کند. حالا بیایید به علائم نگارشی زبان چینی و نحوه استفاده از آن‌ها نگاهی داشته باشیم.

علائم نگارشی غربی در زبان چینی

همانطور که قبل تر اشاره کردیم بسیاری از علائم نگارشی زبان چینی از علائم نگارشی غربی قرض گرفته شده اند، در این فسمت به معرفی علائم مشترک زبان چینی و زبان های غربی می پردازیم.

ویرگول 逗号 Dòu Hào ‘,’

ویرگول یا کاما یکی از علائم نگارشی در زبان چینی است که کاربرد آن تقریباً مشابه زبان انگلیسی می‌باشد. در زبان چینی، کاما برای جدا کردن بخش‌های مختلف یک جمله یا نشان دادن مکث در جمله به کار می‌رود.

我想去，但是我不能去

wŏ xiăng qù, dànshì wŏ bù néng qù

می خواهم بروم، اما نمی توانم.

تفاوت اصلی بین چینی و انگلیسی این است که این نوع ویرگول نمی‌تواند برای لیست‌ها استفاده شود، یعنی برای نام بردن اسم های متفاوت نمی توانید از این علامت نگارشی زبان چینی استفاده کنید. زبان چینی یک علامت نگارشی ویژه برای این منظور دارد که به زودی به آن خواهیم پرداخت.

علامت سوال 问号 Wèn Hào ‘?’

استفاده از علامت سوال در علائم نگارشی زبان چینی با استفاده آن در زبان انگلیسی کاملا یکسان است. برای مثال:

你想去吗？

Nĭ xiăng qù ma?

می خواهی بروی؟

علامت تعجب 惊叹号 Jīng Tàn Hào ‘!’

استفاده از علامت تعحب در زبان انگلیسی و زبان چینی کاملا یکسان است، و تفاوتی در موارد استفاده از آن وجود  ندارد، به عنوان مثال:

我不想去！

Wŏ bù xiăng qù!

من نمیخواهم بروم! ( این جمله در فارسی خبری است و با نقطه تمام می شود اما در زبان های انگلیسی و چینی به دلیل تحکم با علامت تعجب تمام می شود )

دو نقطه 冒号 Mào Hào ‘:’

یکی دیگر از علائم نگارشی زبان چینی  که با زبان انگلیسی مشترک است دو نقطه است. دونقطه‌ها در زبان چینی تقریباً به همان شیوه‌ای که در زبان انگلیسی استفاده می‌شوند، به کار می‌روند، مانند این مثال:

他要决定：他想不想去？

Tā yào juédìng: tā xiăng bù xiăng qú?

او باید تصمیم بگیرد: آیا می خواهد برود یا نه؟

نقطه ویرگول 分号 Fēn Hào ‘;’

به همین ترتیب، نقطه ویرگول‌ها نیز از علائم نگارشی زبان چینی هستند که در متن های چینی ظاهر می‌شوند و درست مانند زبان انگلیسی استفاده می‌شوند، برای مثال:

他想去；他已经决定了

Tā xiăng qù; tā yĭjīng juédìng le

او می‌خواهد برود؛ او قبلاً تصمیم گرفته است.

پرانتز括号 Kuò Hào  ‘( )’

از دیگر شباهت های علائم نگارشی زبان چینی با زبان انگلیسی می توان به پرانتز اشاره کرد، کاربرد این علائم نگارشی در نگارش چینی با نگارش زبان انگلیسی یکسان است. این مثال را ببینید:

他想去（但是他不知道为什么）

Tā xiăng qù (dànshì tā bù zhīdào wèishénme)

او می خواهد برود( ولی نمی داند چرا)

انواع علائم نگارشی زبان چینی

زبان چینی دارای علائم نگارشی منحصر به فرد خود است، این علائم نگارشی از علائم نگارشی در زبان های غربی مانند انگلیسی یا فارسی متفاوت اند. با ما همراه باشید تا این علائم را یاد بگیرید و از آن ها در آموزش زبان چینی خود استفاده کنید. رعایت علائم نگارشی زبان چینی نقش مهمی در دوره های رسمی زبان چینی مانند دوره های HSK دارند.

نقطه 句号 Jù Hào ‘。’

نقطه چینی که از مهمترین علائم نگارشی زبان چینی است، در پایان جملات قرار می‌گیرد، درست مثل انگلیسی و فارسی. با این حال، همان‌طور که می‌بینید، به شکل دایره‌ای کوچک نوشته می‌شود.

نیازمند است که یادآور شویم که علائم نگارشی زبان چینی فضای یک کاراکتر کامل را اشغال می‌کنند، به همین دلیل دایره ای بودن نقطه امری منطقی است – زیرا یک نقطه مانند نقطه انگلیسی در صفحه خیلی کوچک به نظر می‌رسد!

این مثال را که استفاده از نقطه ی چینی را نشان می دهد ببینید:

他明天要去。

Tā míngtiān yào qù.

او فردا می رود.

ویرگول شمارشی 顿号 Dùn Hào ‘、’

یکی از علائم نگارشی زبان چینی که در فارسی یا انگلیسی مترادفی ندارد، ویرگول شمارشی است. قبل تر اشاره کردیم که در زبان چینی از ویرگول عادی برای شمارش یا نام بردن استفاده نمی شود، جایگزین ویرگول معمولی برای شمارش در زبان چینی ویرگول شمارشی است.

شما باید از این علامت نگارشی حتی اگر لیست شما فقط دو مورد داشته باشد استفاده کنید، و از آنجا که زبان چینی معادل مستقیمی برای کلمه “و” ندارد، این علامت گاهی می‌تواند در یک جمله چینی به جای “و” استفاده شود. در اینجا برای کاربرد این علامت نگارشی دو مثال آورده شده است:

我想去北京、哈尔滨、上海、成都、桂林

Wŏ xiăng qù Bĕijīng、Hā’ĕrbīn、Shànghăi、Chéngdū、Guìlín

من می‌خواهم به پکن، هاربین، شانگهای، چنگدو و گویلین بروم.

我只想去西安、新疆

Wŏ zhĭ xiăng qù Xī’ān、Xīnjiāng

من فقط می‌خواهم به شی‌آن و سین‌کیانگ بروم.

شما می‌توانید از این علامت هنگام ارائه یک لیست شماره‌دار یا نوشتن یک لیست از نکات استفاده کنید، مانند این مثال:

第一、我不想去。第二、我已经告诉你了

Dì yī、wŏ bù xiăng qù. Dì èr、wŏ yĭjīng gàosu nĭ le

اول، من نمی‌خواهم بروم. دوم، قبلاً به تو گفته‌ام.

معنی دیگر علائم نگارشی زبان چینی

در زبان چینی علائم نگارشی دیگری نیز وجود دارند، که در لیست قبلبه بررسی آن ها نپرداخته شد، کاربرد این علائم در نقل قول، جدا کردن  بخش های متفاوت اسم ها و تاریخ و اعداد و نام بردن عنواین است.

علامت نقل قول 引号 Yĭn Hào

چینی استاندارد یا ماندارین از همان علامت‌های نقل قولی استفاده می‌کند که در انگلیسی هستند. نقل قول دوگانه برای استفاده معمولی و نقل قول تک برای نقل قول‌های درون نقل قول استفاده می شوند، مثال ها را ببینید تا بهتر متوجه شوید:

小王说，“我不想去”

Xiăo Wáng shuō, “wŏ bù xiăng qù”

وانگ گفت، “من نمی‌خواهم بروم.”

小王说，“他说 ‘我不想去’”

Xiăo Wáng shuō, “tā shuō ‘wŏ bù xiăng qù’”

وانگ کوچک گفت، “او گفت ‘من نمی‌خواهم بروم’.”

اما در تایوان، که هنوز از علائم نگارشی سنتی استفاده می‌شود، علامت‌های نقل قول متفاوتی به کار می‌روند. به جای نقل قول دوگانه، از این دو نماد استفاده می‌شود: 「 و 」

برای نقل قول‌های درون نقل قول، از این دو نماد استفاده می‌شود: 『 و 』

هنگامی که چینی به صورت عمودی نوشته می‌شود، چه با کاراکترهای ساده شده و چه سنتی، این نمادها با چرخش 90 درجه استفاده می‌شوند: ﹁ ﹂ و ﹃ ﹄

نقطه میانی 间隔号 Jiàn Gé Hào ‘•’

این علامت نگارشی معمولاً برای جدا کردن بخش‌های مختلف نام‌های خارجی در نسخه چینی استفاده می‌شود، برای مثال:

布兰妮•斯皮尔斯

Bùlánnī•Sīpí’ĕrsī

بریتنی اسپیرز

این علامت نگارشی همچنین می‌تواند برای جدا کردن اعداد در تاریخ‌ها استفاده شود، مانند:

九•一一

jiǔ•yīyī

11/9  – عدد 11 معمولاً به صورت 十一 shíyī نوشته می‌شود

علامت عنوان 书名号 Shū Míng Hào ‘《》’

این علامت نگارشی هنگام نوشتن عنوان یک کتاب یا فیلم و غیره استفاده می‌شو. برای مثال:

这部电影叫 《卧虎藏龙》

Zhè bù diànyǐng jiào «wò hǔ cáng lóng»

این فیلم “ببر خیزان، اژدهای پنهان” نام دارد.

علامت حذف 省略号 Shĕng Lǜe Hào ‘……’

علامت حذف در زبان چینی به همان صورت که در زبان‌های انگلیسی و فارسی استفاده می‌شود به کار می‌رود. با این حال، تفاوت اصلی در تعداد نقاط استفاده شده برای نشان دادن این علامت است. در حالی که در زبان‌های انگلیسی و فارسی از سه نقطه متوالی (…) برای نشان دادن حذف بخشی از متن استفاده می‌شود، در زبان چینی از شش نقطه متوالی (……) استفاده می‌کنند.

این تفاوت به نظر جزئی می‌آید، اما به خوبی نشان‌دهنده تفاوت‌های ظریف فرهنگی و زبانی بین زبان‌های مختلف است. استفاده از شش نقطه در چینی به منظور تأکید بیشتر بر عدم تکمیل جمله و ایجاد توقف بلندتر در خوانش متن است. این نوع استفاده، به خواننده این امکان را می‌دهد که توقف طولانی‌تری داشته باشد و به معنی بیشتری در پس حذف مطلب پی ببرد.

از سوی دیگر، این شیوه استفاده می‌تواند به فهم بهتر متون کمک کند، چرا که خواننده با دیدن شش نقطه، بلافاصله متوجه می‌شود که بخشی از متن حذف شده و باید با دقت بیشتری به محتوا توجه کند. به این مثال توجه کنید:

我在想……

wŏ zài xiǎng……

دارم فکر می کنم……

سخن پایانی

علائم نگارشی در زبان چینی نقش بسیار مهمی در ساختاردهی و روشن‌سازی متون دارند و تفاوت‌های جالبی با علائم نگارشی در زبان‌های غربی مانند انگلیسی دارند. یادگیری این علائم و نحوه استفاده از آن‌ها نه تنها به درک بهتر متون چینی کمک می‌کند، بلکه تسلط شما را بر ظرافت‌های نوشتاری و آموزش محاوره ی چینی افزایش می‌دهد. با وجود برخی شباهت‌ها، تفاوت‌های مهمی نیز وجود دارد که آشنایی با آن‌ها برای هر زبان‌آموز چینی ضروری است. با یادگیری و تمرین این علائم نگارشی، می‌توانید متون چینی را روان‌تر بخوانید و بهتر بنویسید.